het recht om, in gevallen waarin voor het tot stand komen van een maatregel de samenwerking van twee of meer organen van dezelfde gemeenschap vereist is, het voorstel daartoe te doen.
Reeds sinds de GW van 1814 komt in Nederland het recht tot het doen van wetsvoorstellen zowel aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal als aan de koning toe. Van het recht van initiatief wordt in Nederland door het parlement slechts bij uitzondering gebruik gemaakt. In enkele gevallen kent de Ned. GW het recht van initiatief uitsluitend toe aan de koning en wel inzake de benoeming van een troonopvolger en de instelling van ridderorden.
In België berust het recht van initiatief bij de koning, de leden van de Kamer en die van de Senaat (art. 27 GW). De akten waarbij de koning zijn recht van initiatief gebruikt noemt men wetsontwerpen. De akten waarbij kamerleden en senatoren hun recht van initiatief gebruiken noemt men wetsvoorstellen, de vorm waarin ze neergelegd worden wetten.
