Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

industriële vormgeving

betekenis & definitie

het streven bij het ontwerpen van industriële produkten om de functionele eisen te combineren met esthetische criteria. De industriële vormgeving geschiedt zowel bij alle mogelijke technische apparaten (telefoon, stofzuiger, mixer) en machines (draaibank, elektromotoren), als bij artikelen waarvoor vanouds veelal de medewerking van kunstenaars werd gevraagd (gebruiksglas, bestek, verlichting).

Door de sterk toenemende behoefte aan produkten is in de 19e eeuw de massafabricage ontstaan. Deze leidde tot uniformiteit, omdat verscheidenheid van vorm en/of afmeting kostprijsverhogend werkt. Door industriële vormgeving tracht men nu het verlangen naar produkten met individuele aspecten te bevredigen.Goede industriële vormgeving is geen vormgeving overeenkomstig een heersende mode, maar één waarbij aard en functie van het produkt esthetisch verantwoord tot uitdrukking worden gebracht. Dat leidt vaak tot spanningen tussen uitvoerende kunstenaar en opdrachtgever, omdat de eerste de neiging heeft het verantwoord weergeven van de functie achter te stellen bij het esthetische principe, terwijl de laatste in verband met de verkoop geneigd is aan de publieke smaak toe te geven, ofwel de hogere kosten van een goed ontwerp bezwaarlijk kan vinden voor zijn exploitatie. Intussen blijken meestal de verhoogde omzetcijfers de hogere poduktiekosten te compenseren.

Reeds in de periode van art nouveau en jugendstil (Henry van de Velde, Deutscher Werkbund) kwam de eis van een verantwoorde industriële vormgeving naar voren. Ca.1930 kreeg de industriële vormgeving vaste voet in de VS, maar pas na de Tweede Wereldoorlog werd zij overal geaccepteerd en toegepast zowel in de VS als in Europa. Zo ook in Nederland en België, mede dank zij de samenwerking met kunstacademies, die speciale opleidingen voor de industriële vormgeving verzorgen.Belangrijk is vooral, dat de grondbegrippen constructie en vorm als bij elkaar behorende begrippen worden gezien. De eisen die gesteld mogen worden zowel aan de constructie als aan de vorm van de constructie, zijn vooral afhankelijk van de functie van het produkt, van de fabricagetechnieken, de technische eisen (als gebruiksduur en krachten), van de invloeden (zoals de omstandigheid waarin het object dient te worden gebruikt, de omringende vormen, de belichting, de kleuren van het produkt) en van het materiaal waarvan het is vervaardigd. Om deze redenen worden industriële produkten vaak door diverse personen in teamverband ontworpen, waardoor de diverse facetten toch door een specialist bezien worden. De industriële vormgeving wordt in Nederland door de speciaal daartoe opgerichte Stichting Industriële Vormgeving geactiveerd . In België bestaat het Instituut voor Industriële Vormgeving voor België en het Groothertogdom Luxemburg (1958); een beroepsorganisatie is de Unie van de Industriële Designers van België 91966). LITT. K.Baynes, Industrial design and the community (1967).

< >