m. (-s), instrument om de absolute of relatieve vochtigheid van de lucht te bepalen.
(e) De absolute vochtigheid meet men met de adsorptiehygrometer waarin een bepaalde hoeveelheid lucht gedwongen wordt een hygroscopische stof te passeren; door de gewichtsvermeerdering van de stof bepaalt men het vochtgehalte van de lucht. Voor het meten van de relatieve vochtigheid gebruikt men o.a. de condensatiehygrometer. In een verzilverd glazen of metalen vat laat men ether verdampen door er snel lucht doorheen te zuigen; daardoor daalt de temperatuur. Indien deze gelijk is geworden aan het →dauwpunt van de omgevende lucht, zal de waterdamp die in de lucht aanwezig is, tegen het verzilverde glas of op het gepolijste metaal beginnen te condenseren. Een in het vat geplaatste thermometer geeft de daarin heersende temperatuur aan; uit het verschil van deze temperatuur met die van de lucht is de vochtigheid van de lucht af te leiden.
Bij de haarhygrometer wordt de lengteverandering van de haren, die optreedt bij een grotere of kleinere vochtigheid, via een wijzer die zich over een schaal beweegt, zichtbaar gemaakt. Hierdoor kan men direct de vochtigheid van de lucht aflezen. Een haarhygrometer werkt niet bijzonder zuiver, een regelmatige herijking is noodzakelijk. Snelle veranderingen in de relatieve vochtigheid kan de haarhygrometer niet volgen; bij lage temperatuur werkt hij echter nog zeer redelijk. De zelfregistrerende hygrometer, de hygrograaf, is eveneens met een bundel haren uitgerust.
Ook kan men de relatieve vochtigheid meten met de psychrometer. Deze bestaat uit twee thermometers waarvan de ene, de ‘droge bol’, de temperatuur van de lucht aangeeft. Het reservoir van de andere thermometer is omwikkeld met een lapje stof (mousseline) dat nat gehouden wordt, zodat steeds een laagje water of ijs om de natte bol aanwezig is. Alleen indien de lucht verzadigd is met waterdamp, wijst de droge bol dezelfde stand aan als de natte bol. Indien dit evenwel niet het geval is, zal er water van de natte bol verdampen waardoor er warmte wordt onttrokken aan de thermometer. Bij een bepaalde temperatuur van de natte bol zal zich een evenwicht instellen.
Met behulp van het temperatuurverschil tussen de natte en de droge bol kan men de →dampdruk berekenen en daaruit de relatieve vochtigheid bepalen. Veelal wordt de psychrometer kunstmatig geventileerd, omdat het resultaat onafhankelijk is van de snelheid waarmede de lucht langs de natte bol stroomt, als deze snelheid tenminste 3–4 m/s bedraagt. Bij een vuil lapje om de natte bol kunnen afwijkingen optreden. Als zich om de natte bol ijs vormt, krijgt men andere waarden van de vochtigheid. Bij temperaturen om het vriespunt kunnen metingen met de psychrometer onnauwkeurigheden vertonen, omdat het water op de natte bol dan niet direct geheel bevriest. Tegenwoordig worden steeds meer elektrische hygrometers gebruikt.
