stof, die door fysisch-chemische reactie met water verhardt en zeer geschikt is om zand, grind of andere toeslagmaterialen aaneen te kitten tot een steenachtige massa. In tegenstelling tot niet-hydraulische bindmiddelen, zoals kalk, is voor dit verhardingsproces geen koolzuur uit de lucht nodig, zodat ze ook onder water verharden.
De hydraulische verharding berust voornamelijk op de vorming van colloïdale verbindingen tussen kalk, kiezelzuur en water, die tot stand komen afhankelijk van de reactiviteit van het kiezelzuur en het kalkgehalte van het mengsel. Reeds de Romeinen maakten gebruik van hydraulische bindmiddelen, samengesteld uit een mengsel van gebrande kalk en in de natuur voorkomend reactief kiezelzuur in de vorm van vulkanische as (puzzolaan). Later zijn procédés ontwikkeld waarbij ook weinig-reactief kiezelzuur in leem en zand door branden bij hoge temperaturen in combinatie het CaO, tot bruikbare hydraulische bindmiddelen kan worden gevormd. Voor industriële vervaardiging van hydraulische kalk en vooral van ➝cement lenen zich in de natuur voorkomende kalkgesteenten zoals krijt.Tot de natuurlijke hydraulische bindmiddelen behoren tras en puzzolaanaarde, tot de kunstmatige: hydraulische kalk, portlandcement en de hiervan afgeleide cementen zoals hoogovencement, ijzerportlandcement, trasportlandcement.
