[➝ Hong. huszár ➝ husz = 20, omdat op 20 rekruten er één ruiter moest worden, of ➝ Servisch husar, loper], m. (huzaren),
1. ben. voor een soldaat van de lichte ruiterij, vroeger in de meeste legers (e), gekleed in een korte jas met tressen en een beremuts of kolbak, en gewapend met sabel, pistolen en karabijn;
2. (gemeenz.) dragonder van een vrouw;
3. (scherts.) vlo.
(e) De huzaar was oorspronkelijk een Hongaars cavalerist. De huzaren hadden tot functie snelle aanvallen in de rug en de flanken van de vijand te ondernemen. Zij ontstonden ca.1450. Het Hongaarse voorbeeld vond ook navolging in andere legers. In Nederland worden alle cavaleristen huzaar genoemd. Het Belg. leger kent geen huzaren. De Ned. cavalerie kent drie regimenten.
Het Regiment Huzaren van Boreel werd opgericht door Willem François Boreel (*18.9.1775, Amsterdam, †21.5.1851 Friedrichshafen). Hij was reeds in 1787 cadet bij het Hollandse Regiment Gardes te voet, maar nam in 1795 ontslag. Hij richtte op 25. 11.1813 te Haarlem een regiment huzaren op, de vrijwilligers kwamen hoofdzakelijk uit Haarlem en Leiden. Bij de vuurdoop bij Quatre-Bras (16.6. 1815) werd het regiment uiteen geslagen en leed grote verliezen. Tijdens de Slag bij Waterloo (18. 6.1815) heeft het zich echter zeer krachtig geweerd. De verliezen waren echter zwaar. Ook tijdens de Tiendaagse Veldtocht (2—12.8.1830) traden deze huzaren zeer actief op.
Het Regiment Huzaren van Sytsama werd op 9.1.1814 te Leeuwarden opgericht door de Fries Johannes Galenus Baron van Sytsama in opdracht (1813) van koning Willem I. Sytsama was vóór 1795 in het Staatse leger (het Regiment Gardedragonders) en had als ritmeester-adjudant reeds oorlogservaring opgedaan (tegen de Fransen in 1793 en in 1794). Het jonge regiment gelukte het tijdens de vuurdoop bij Waterloo (1815) de bekende Franse ruiterkorpsen van generaal Milhaud uiteen te slaan. Hun commandant overleed een week later aan zijn opgelopen verwondingen. Tegen het einde van de Slag bij Waterloo namen zij deel aan de achtervolging waarbij zij zelfs tot Parijs kwamen. Zoals vele andere onderdelen namen zij in 1830 deel aan de gevechten in de straten van Brussel tijdens de opstand en daarna in 1831 aan de Tiendaagse Veldtocht. In mei 1940 namen zij deel aan de gevechten tegen de Duitsers in de omgeving van Nijkerk, Hoevelaken, Terschuur, Voorthuizen en Achterveld.
Het Regiment Huzaren Prins Alexander is genoemd naar prins Alexander (2.8.1818 -20.2.1848), de tweede zoon van koning Willem II. Als oprichtingsdatum wordt aangehouden: 13.2.1814, de datum waarop C.A.L.A.baron van der Burch toestemming kreeg van de opperbevelhebber van de troepen in Noord-Brabant (de hertog van Saksen-Weimar) een regiment lichte cavalerie op te richten. Het te Mechelen gevormde regiment ontving de vuurdoop bij Quatre-Bras en nam twee dagen later deel aan de beslissende slag tegen Napoleon bij Water-loo. Daar dit regiment veel Zuid-Nederlanders bevatte, verliet bij de opstand in Brussel en de daarop volgende afscheiding van België ca. twee derde van de sterkte dit onderdeel. Aangevuld met nieuwe vrijwilligers nam het deel aan de Tiendaagse Veldtocht (o.a. acties bij Kermpt en Leuven). Gedurende de mobilisatie van 1914—18 nam het deel aan de grensbewaking. In mei 1940 kwamen verschillende delen van het regiment Prins Alexander tegen de invallende Duitsers in het vuur; o.a. nabij Rodenrijs, Berkel, Rotterdam en de Grebbeberg.
