heilige, oudkerkelijk schrijver, →235 Rome. Over Hippolytus herkomst en opleiding is niets bekend.
Hij was een tijd lang presbyter te Rome, maar werd bisschop van een kleine afgescheiden gemeente te Rome, die zich tegen paus Calixtus I keerde. Het schisma eindigde in 235 met de deportatie van Hippolytus én van de opvolger van Calixtus, Pontianus, naar Sardinië. Een lijst van zijn geschriften wordt aangetroffen op zijn standbeeld, gevonden in 1551 in de naar hem genoemde catacombe (thans in het Vaticaans Museum). Hippolytus verdedigde de leer van de logos, bestreed gedocumenteerd de gnosis (in de Refutatio, gevonden op de berg Athos en sinds 1851 volledig bekend), en boekstaafde de apostolische overlevering in Apostolike paradosos, een geschrift dat uit latere bronnen gereconstrueerd kon worden en de voornaamste bron is van de Romeinse liturgie uit de 3e eeuw. Hippolytus maakte ook een berekening van de paasdatum. Verder mogen genoemd worden zijn commentaren (de eerste christelijke!) op Daniël en het Hooglied en zijn chronologisch werk. Uitgaven: Commentaren, door N.Barwitsch en H.Askelis (1897); Refutatio, door P.Wendland (1916); Traditio apostolica, door G.Dix en H.Chadwick (2e dr. 1968).LiTT. A.d’Alès, La théologie de saint Hippolyte (1929); A.Hamel, Kirche bei Hippolyt von Rom (1951).
