[= Heiland], Oudsaksisch (ca.830) alliterend gedicht over het leven van Jezus. De stofkeuze gaat terug op de evangeliënharmonie van de Syriër Tatianos.
Het gedicht bestaat uit ca. 6000 langverzen en is in verscheidene (incomplete) handschriften overgeleverd. De Heliand is waarschijnlijk ontstaan in het klooster Werden aan de Ruhr, gesticht door de Fries Liudger, de eerste bisschop van Munster. Het gedicht is opvallend doordat de woorden van de krijgshaftige Germaanse aristocratie een christelijk-religieuze inhoud hebben. Uitgave: door O.Behaghel (Altd. Textbibl., bewerkt door W. Mitzka, 1965).LITT. A.Hagenlocher, Schicksal im Heliand (1975).