(het huidige Bodrum), in de oudheid stad in Klein-Azië in het zuiden van Karië. Halikarnassos was de geboorteplaats van de Griekse geschiedschrijvers Herodotos en Dionysios van Halikarnassos en residentie van de Karische vorsten die ook onder Perzische heerschappij bleven regeren.
De oude stad is vanaf 1856—57 opgegraven en bestaat uit een akropolis en een benedenstad die tevens haven was. De grootste bloei bereikte de stad in de 4e en 3e eeuw v.C. toen op de akropolis een grote tempel voor Ares werd gebouwd en in de stad een theater en een aantal grote woonwijken. Het meest bekend uit die tijd is het →mausoleum van Mausolos.Ook in de Romeinse tijd was Halikarnassos, in 129 v.C. ingelijfd bij de provincie Asia, van groot belang. Uit die tijd dateren vele mozaïeken die in Romeinse huizen zijn gevonden. Van de oude stad is weinig te zien: de moderne Turkse stad is er bovenop gebouwd.
LITT. D.Levi, Antioch mosaics pavements (1947); K.Jeppesen, Paradeigmata, three mid-fourth cent. main works of Hellenic architecture reconsidered (1958).
