Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-06-2020

Granvelle

betekenis & definitie

Antoine Perrenot de, staatsman uit de Nederlanden, *20.8.1517 Besançon, ♱21.9.1586 Madrid; zoon van Nicolas Perrenot de →Granvelle, broer van Frederik →Perrenot en Thomas →Perrenot. Granvelle werd in 1537 bisschop van Atrecht.

Hij volgde in 1550 zijn vader op als raadsman van keizer Karel v; in 1555 werd hij lid van de Raad van State. Na het vertrek van Filips II naar Spanje in 1559 was Granvelle in feite de eerste minister van landvoogdes Margareta van Parma en kreeg zo een overheersende invloed op het bestuur der Nederlanden. Tevens was hij lid van de →Consulta. In 1559 werd hij aartsbisschop van Mechelen en in 1561 kardinaal. In deze periode (voorspel van de Tachtigjarige Oorlog) gold Granvelle als de personificatie van het heersende bewind en tegen hem richtten zich alle grieven. De hoge adel, sinds 1562 verenigd in een ligue, meende dat deze de leiding in de politiek slechts kon verwerven indien Granvelle vertrok.

Nadat Margareta zich van Granvelle afgekeerd had verliet hij op 13.3.1564 de Nederlanden. In 1565 werd hij gezant te Rome, in 1571 onderkoning van Napels, in 1575 opnieuw gezant te Rome. Granvelle keurde Alva’s politiek in de Nederlanden af, drong aan op gematigdheid, maar weigerde na de dood van Don Juan (1578) opnieuw naar de Nederlanden te gaan. Van 1579-83 verbleef hij te Madrid, waar hij de invloedrijkste man aan het hof werd en o.a. de ban tegen Willem van Oranje bewerkstelligde. Hij viel na 1583 in ongenade. Granvelle liet een uitgebreide correspondentie na. Uitgaven: Papiers d’état de Granvelle, door C.Weiss (9 dln. 1841—52; tot 1565), Correspondance du Cardinal de Granvelle 1565—86, door E.Poullet en C.Piot (12 dln. 1877 -96).litt. M.van Durme, Antoon Perrenot, bisschop van Atrecht, kardinaal Granvelle (1953).

< >