eigenlijk: Giorgio da Castelfranco, Italiaans schilder, *ca.l477 Vedelago (?), ♱8.11.1510 Venetië; leerling van G.➝Bellini. Bij Giorgione speelt, evenals bij Bellini, het poëtische in de natuur een belangrijke rol.
Hij was een van de belangrijkste meesters van de Venetiaanse schilderschool van het begin van de 16e eeuw, die de schilderkunst uit de traditie van de 15e eeuw verhief. Giorgione heeft nl. als eerste het landschap in harmonie weten te brengen met het voorgestelde onderwerp (De storm, 1505, Galleria dell’ Accademia, Venetië). Hij heeft een beslissende invloed uitgeoefend op ➝ Titiaan, zijn medeleerling bij Bellini; Titiaans schilderijen worden vaak met die van Giorgione verward. Uit al Giorgiones schilderijen spreekt een romantische nostalgie, waarbij hij een transparant, goudachtig sfumato (het geleidelijk in elkaar overgaan van kleuren en het vervloeien van contouren) gebruikte om dit emotionele effect te bereiken. Hij schilderde enkele religieuze onderwerpen (b.v. Tronende Madonna met twee heiligen, ca. 1500, dom te Castelfranco; Het oordeel van Salomo, ca.1500, Uffizi, Florence), mythologische voorstellingen (Slapende Venus, ca.1505, Gemäldegalerie, Dresden) en portretten. litt.
H.Cook, Giorgione (1900); L.Justi, Giorgione (2e dr. 1926); G.F.Hartlaub, Giorgiones Geheimnis (1926); M.Conway, Giorgione (1929); L. Hourticq, Le Problème de Giorgione (1930); G. M.Richter, Giorgione Castelfranco (1937); A.Morassi, Giorgione (1941); L.Coletti, Giorgione (1955); P.della Pergola, Giorgione (1957; met bibl.); L.Baldass en G.Heinz, Giorgione und der Giorgionismus (1964); V.Lilli en P.Zampetti, L’opera completa di Giorgione (1968); T.Pignatti, Giorgione (1969).
