Amerikaans politicus en fysicus, *17.1.1706 Boston, †l7.4.1790 Philadelphia; 15e kind van een kaarsenmaker. Franklin werd in Boston opgeleid tot typograaf.
Hij studeerde enige tijd in Engeland en vestigde zich vervolgens in Philadelphia. Hier kocht hij in 1729 de Pennsylvania Gazette, een dagblad dat hij vrijwel geheel zelf verzorgde, en gaf hij boeken uit, o.a. sedert 1732 de jaarlijkse almanak Poor Richard. Franklin was oprichter van de politieke debatingclub die in 1769 werd omgevormd tot de American Philosophical Society. Hij ontwierp nieuwe drukletters, vervaardigde uurwerken en muziekinstrumenten en hield zich bezig met natuurkundige vraagstukken. Beroemd werd zijn vliegerproef (1752), waarmee hij aantoonde dat het onweer te herleiden is tot elektriciteit. Daarnaast was hij een vroeg onderzoeker van de bevolkingsgroei.
Van 1751—64 was Franklin lid van het vertegenwoordigende lichaam van Pennsylvania; sedert 1753 postmaster-general van alle Amerikaanse koloniën. Tijdens de Zevenjarige Oorlog verbleef Franklin als afgezant van de Amerikaanse koloniën in Engeland. Hier ontving hij het eredoctoraat van de universiteit van Oxford en werd hij lid van de Royal Society. In 1764-65 was hij opnieuw in Engeland om te trachten de zegelwet ingetrokken te krijgen. In Amerika teruggekeerd, werd hij lid van het Congres, dat in 1776 de Amerikaanse onafhankelijkheid afkondigde. In hetzelfde jaar vertrok Franklin naar Frankrijk, dat hij voor de Amerikaanse vrijheidsstrijd wist te interesseren.
Frankrijk erkende de VS (Franklins optreden is mede van invloed geweest op de Franse Revolutie). Terug in de VS (1785), werd Franklin lid van de Conventie die belast was met de herziening van de Artikelen van de Confederatie van 1776. Franklin werd een van de grondleggers van de Amerikaanse constitutie van 1787. Als vrijmetselaar gaf hij het eerste maçonnieke tijdschrift in Amerika uit. Werk: Observations on the increase of mankind (1775). Uitgaven: Papers of B.Franklin, door L.W.Labaree e.a. (1960 vlg.); Autobiography, door L.W.Labaree e.a. (1964). Li TT.
Calendar of the papers of B.Franklin in the library of the American Society (5 dln. 1908); V. van Doren, B.Franklin (1939); G.Stourzh, B.Franklin and American foreign policy (1954); A.O. Aldridge, B.Franklin, philosopher and man (1965); R.L.Ketcham, B.Franklin (1966).
