Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 29-06-2020

filariën

betekenis & definitie

v. (mv.), parasitair in het bloed en de lymf levende soorten rondwormen.

Filariën behoren tot de rondwormen (Nematoda). Bij de mens komt o.a. voor Wuchereria (= Filaria) bancrofti; bij de hond Dirofilaria immitis. Eerstgenoemde leeft in het lymfvatenstelsel en hier komen ook de jonge dieren, microfilariën (ca. 0,27 mm), uit de inwendig bevruchte eieren. Zij bewegen zich door de lymfen bloedvaten, die met elkaar in verbinding staan, naar de bloedvaten in de huid. Merkwaardig is dat op de meeste plaatsen in de wereld waar de parasiet voorkomt (o.a. Afrika) deze trek van dieper gelegen bloeden lymfvaten naar de huidbloedvaten ’s nachts plaatsvindt, dus juist wanneer de gastheer bezocht wordt door muggen.

Overdag trekken de microfilariën zich terug naar de dieper gelegen bloedvaten en zijn dan niet te vinden in de huidbloedvaten. Op sommige Pacifische eilanden komen de microfilariën juist overdag naar de huidbloedvaten, maar in deze gebieden zijn het ook juist muggen die overdag steken.

Als de mug een besmette gastheer steekt, komen met het bloed de microfilariën in de maag van de mug. Hierna gaan de microfilariën groeien en bewegen zich door het lichaam van de mug en dringen verschillende delen van de mug binnen gedurende hun ontwikkeling; vele bereiken de monddelen van de mug waar zij gunstig liggen als de mug de mens steekt en hierbij een wondje maakt waardoor de nu tot larven geworden microfilariën de mens kunnen binnendringen. Zij zoeken nu de lymfvaten op en groeien uit tot volwassen dieren. Als overbrengers treden verschillende soorten malariaen steekmuggen op. De ziekte (filariasis) is bekend in vele tropische en subtropische landen. De tijd die verloopt tussen het steken door de besmette mug en het verschijnen van microfilariën in de huidbloedvaten bedraagt ca. 1 jaar.

Dirofilaria immitis leeft vooral in de longslagader en bet hart van honden en katten; ook van wilde carnivoren als vos en wolf. De wormen kunnen stoornissen in de bloedsomloop veroorzaken, die vaak de lood tot gevolg hebben. D. immitis komt over de gehele wereld voor, en wordt overgebracht door vlooien en verschillende muggesoorten. De lengte varieert van 14 cm bij de mannetjes tot 27 cm bij de vrouwtjes.

< >