term van de Franse filosoof J.P.Sartre (geb. 1905), waarmee hij zich keerde tegen het determinisme in de persoonlijkheidsanalyses. In de meeste theorieën van de persoonlijkheid gaat men nl. ervan uit dat het gedrag bepaald wordt door erfelijke dan wel verworven factoren.
Het onderzoek beperkt zich dan tot factoren die steun geven aan deze erfelijke disposities, of tot factoren in de omgeving. Sartre en anderen (zie existentiefilosofie) pleitten voor een analyse van de subjectiviteit van de persoon, waarbij een grotere nadruk zou worden gelegd op individuele belevingen van de gegeven lichamelijkheid en het gegeven milieu. In de door hen voorgestelde existentiële analyse staat de vrijheid van de persoon voorop. In deze vrijheid bepaalt de mens zijn eigen levenslot, desnoods tegen alle erfelijkheid en omgevingsinvloeden in. Sartres opvattingen hebben grote invloed gehad op de klinische psychologie. De beweging van de humanistische psychologie, die vanaf het begin van de jaren zestig steeds meer invloed heeft gekregen, is grotendeels door dezelfde opvattingen bepaald.
Voor het maken van een existentiële analyse moet men trachten de strikt persoonlijke wijze waarop mensen hun levenslot verwerken, zo adequaat mogelijk te verwoorden. Voor een aantal psychologen valt de methode dan ook eerder onder meer litteraire en artistieke analyses van de persoonlijkheid.
