(EHBO), de hulp die m.n. een daartoe opgeleide leek verschaft aan slachtoffers van ongevallen vóór de komst van een arts of tijdens vervoer naar arts of ziekenhuis. De EHBO kan vaak levensreddend zijn (b.v. door preventie van verstikking en bevriezing, stelpen van hevige bloeding, door toepassing van kunstmatige ademhaling, hartmassage enz.).
In Nederland was de eerste hulpverlening aanvankelijk vooral op stormen waterrampen gericht. Naar aanleiding van een overstromingsramp in 1909 werd de Koninklijke Nationale Bond voor Reddingwezen en Eerste Hulpverlening Het Oranje Kruis opgericht. De EHBO in georganiseerd verband is thans in de eerste plaats op de verkeersongevallen gericht. Het Oranje Kruis is de landelijk overkoepelende organisatie van de Koninklijke Ned. Vereniging EHBO en van de Katholieke Bond voor EHBO. Het Centraal Bureau van Het Oranje Kruis regelt het uitreiken van het eenheidsdiploma voor EHBO, de opleiding, examinering en diplomering van EHBO-ers.
Ten einde uniformiteit te verkrijgen in de opleidingen en zekerheid met betrekking tot de kwaliteit heeft de staatssecretaris van volksgezondheid en milieuhygiëne nadere regels gegeven; laatstelijk gewijzigd op 18.2.1974, nr. 41148, Stcrt. 39. In vele plaatsen zijn bij een van de twee genoemde verenigingen EHBO-afdelingen werkzaam, die het verlenen van goede eerste hulp trachten te bevorderen door:
1. het organiseren van cursussen tot het opleiden voor het eenheidsdiploma en van de oefenavonden voor gediplomeerden;
2. het plaatsen van verbandkisten langs de openbare weg, EHBO-koffers en -tassen bij gediplomeerde EHBO-ers;
3. het kosteloos verlenen van hulp bij allerlei massa-evenementen.
Bij rampen en bij georganiseerde hulpverlening in groter verband neemt het Rode Kruis de taak van het Oranje Kruis over. De bij dit Kruis aangesloten EHBO-verenigingen stellen zich in mobilisatie- en oorlogstijd ter beschikking van het Rode Kruis. De landelijke vereniging Het Oranje Kruis geeft een eigen tijdschrift uit en verzorgt ook de uitgave van het Oranje Kruisboekje. Eerste hulpverlening geschiedt ook door het militaire apparaat en in grotere gemeenten vooral door de Gemeentelijke Geneeskundige en/of Gezondheidsdienst (GG en GD).
LITT. S.Santema, Georganiseerde maatschappelijke gezondheidszorg (1972).
In België wordt de EHBO gecentraliseerd door de hulpdienst 900, ressorterend onder het Ministerie van Volksgezondheid, te bereiken onder telefoonnummer 900. Dag en nacht staan in de regionale centra ambulances gereed; op de autowegen worden helikopters ingezet, die gewonden afvoeren naar de Academische Ziekenhuizen, die daartoe een helikopterlandingsplaats hebben aangelegd. Elk bedrijf moet enige personeelsleden tellen die een erkend EHBO-getuigschrift bezitten. De opleiding tot EHBO-er is in handen van het Rode Kruis en van het Vlaamse Kruis.
