Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-08-2021

Due process of law

betekenis & definitie

[Eng., behoorlijk rechtsgeding], begrip uit het Anglo-Amerikaanse strafrecht, waarin de verdachte meer dan op het vasteland van West-Europa gezien wordt als aan de vervolgende instantie gelijkwaardige procespartij. Zijn positie is die van houder van rechten, niet die van voorwerp van onderzoek, terwijl ook de activiteiten van de vervolging meer aan rechtsnormen zijn onderworpen.

Dit houdt o. a. in dat de verdachte niet verplicht is op vragen te antwoorden, recht heeft op rechtsbijstand, voor onschuldig wordt gehouden zolang het feit waarvan hij verdacht wordt niet bewezen is, hij getuigen mag oproepen en ondervragen op dezelfde wijze als de vervolging en dat alleen rechtmatig verkregen bewijs tot een veroordeling kan leiden. Ook op het Europese continent heeft de verdachte rechten en de vervolging plichten, maar op de grondrechten die elke burger, dus ook de verdachte, heeft en die in de verschillende grondwetten en in de Europese Conventie tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden zijn neergelegd, zijn meer uitzonderingen door een gewone wet toegelaten, juist in het belang van de strafvordering, terwijl bovendien de rechter doorgaans niet bevoegd is de wetten aan de GW te toetsen. Een enkele keer leidt toetsing van een nationale wet aan genoemde Europese Conventie tot verruiming van de rechtspositie van de verdachte. Vooral in de VS wordt het principe van due process of law grotendeels ondergraven door de praktijk van onderhandelen (plea-bargaining) tussen vervolging en verdediging, waarbij de vervolging toezegt haar aanklacht te beperken onder voorwaarde dat de verdachte de feiten bekent, waarna nog slechts een veel minder formele procedure met minder garanties voor de verdachte nodig is om tot een veroordeling te komen.

< >