Antoine Edouard, Belg. criminalist en politicus, *29.6.1804 Brussel, ♱21.7.1868 Brussel. Ducpétiaux promoveerde op een dissertatie tegen de doodstraf.
Hij was medewerker van de liberale Courrier des Pays-Bas; na een persproces zat hij een jaar gevangen (1829). Als inspecteur-generaal van het gevangeniswezen (1831—61) voerde hij het celsysteem in (zie cellulaire opsluiting). Hij was een van de promotors van de internationale liefdadigheidscongressen. In 1857 brak Ducpétiaux met de liberale partij. Hij was de voornaamste bezieler van de rooms-katholieke Congressen van Mechelen (1863, 1864 en 1867), die bijdroegen tot de vorming van een confessionele partij, overigens tegen zijn zin. Van 1863 tot zijn dood was hij directeur van het Journal de Bruxelles; hij stichtte de Revue Générale.
Ducpétiaux was een van de eersten die het verband legden tussen criminaliteit en economische omstandigheden (zie criminologie). Hij ijverde voor betere volksopvoeding en huisvesting en was voorstander van een hervorming van het strafrecht.
Werken: De la peine de mort (1827; diss.), Des progrès et de l’état actuel de la réforme pénitentiaire (3 dln. 1837-38), Le paupérisme en Belgique, causes et remèdes (1844), Enquête sur la condition des classes ouvrières et sur le travail des enfants (3 dln. 1846-48), Budgets économiques des classes ouvrières en Belgique: subsistance, salaires, populations (1855).
LITT. E.Rubbens, E.Ducpétiaux (2 dln. 1922—34).