[Lat. digerere, ordenen], (ook: Pandectae), op last van de Oostromeinse keizer Iustinianus tot stand gebrachte en op 16.12.533 gepubliceerde verzameling van fragmenten uit geschriften uit de zgn. ‘klassieke’ periode van het Romeinse recht, derhalve uit de periode die ruwweg samenvalt met het tijdperk van het principaat. De Digesten vormen het belangrijkste bestanddeel van de justiniaanse codificatie (zie Institutiones; zie Codex Iustinianus), die in de middeleeuwen het hoofdbestanddeel vormde van het Corpus Iuris Civilis.
De compilatoren hebben in de hun ter beschikking staande juridische teksten veelvuldig veranderingen (interpolaties) aangebracht en aldus gepoogd om een wetboek samen te stellen, dat in overeenstemming was met zowel de eisen die het juridisch onderwijs stelde, alsook met de verlangens die de rechtspraktijk stelde met betrekking tot een geordend en gemoderniseerd overzicht van het geldende juristenrecht.De Digesten zijn verdeeld in 50 boeken en deze weer in titels, die bestaan uit een aantal tekstfragmenten, in een bepaalde ordening. Het classicisme van Iustinianus, die de herinnering aan Romes grote juristen levend wilde houden, had tot gevolg dat ieder tekstfragment werd voorzien van een zgn. inscriptio, inhoudende de naam van de jurist, zijn werk en de boekrol waaruit het betrokken fragment is ontleend.
Te zamen met de Institutiones, de>Codex en de tot op dat moment uitgevaardigde Novellae werden de Digesten in 554 in het heroverde Italië ingevoerd. Ondanks het feit, dat Italië 14 jaar later voor het Oostromeinse Rijk weer verloren ging, is de korte periode dat de justiniaanse wetgeving er toepasselijk was, van eminent belang geweest voor de latere opleving van het Romeinse recht in Europa. In deze jaren moeten handschriften van o.a. de Digesten overgebracht zijn naar Italië, waar zij sedert het einde van de 11e eeuw de opbloei van de studie van het justiniaans-romeinse recht (in het bijzonder van die van de Digesten) hebben bevorderd. Het belangrijkste handschrift waarin de Digesten werden overgeleverd is de Codex Florentinus.
LITT. R.Feenstra, Rom. recht en Europese rechtswetenschap (in: Coniectanea neerlandica iuris romani, 1974); J.E.Spruit, Enchiridium, Overz. v.d. gesch. v.h. Rom. privaatrecht (1975).
