[Perz., bedelaar, behoeftige], m. (-en), lid van een van de mystiek-religieuze islamitische broederschappen (tarïka’s).
De derwisjorden zijn zeer verbreid, de leden leven in kloosters (tekke’s) en blijven vrijwillig celibatair, of trekken als bedelmonniken rond. De rondtrekkende derwisjen hebben dikwijls een afschrikwekkend uiterlijk en worden door het volk met bijgelovige vrees bejegend. De leiding van elke derwisjorde berust bij een sjeich (Perz. pir), die de regels van de orde handhaaft, en de godsdienstige ceremonies (chlikz) leidt. Deze regels hebben niet alleen betrekking op de wijze van godsdienstoefening en de opneming van nieuwe leden in de broederschap, maar ook op de kleding van de leden, in het bijzonder de vorm en de kleur van de tulband (tadi of kroon). De meeste orden zijn uiterlijk orthodox, maar sommige achten zich boven de bepalingen van de religieuze wet verheven. In Turkije zijn de mystieke orden officieel opgeheven en verboden, evenals in Egypte, waar echter nog altijd bijeenkomsten van derwisjen worden gehouden.
Litt. J.P.Brown, The dervishes or oriental spiritualism (1927); J.K.Birge, The bektashi order of dervishes (1937); R.Gramlick, Die schitt. Derwischorden (1965).
