[Gr., verzoek], m., ben. voor de voorstelling van Christus als wereldheerser of rechter, staande of gezeten op een troon, tussen Maria en Johannes de Doper als voorspreker van de mensheid.
De deësis kwam voor het eerst voor in de Byzantijnse kunst. De voorstelling is vermoedelijk afgeleid van de vroegchristelijke Verheerlijking van Christus. Later werd de deësis ook beschouwd als een verwijzing naar het Laatste Oordeel. Het oudst bewaard gebleven voorbeeld dateert uit de 7e eeuw (Rome, Santa Maria Antiqua). De deësis verscheen in het westen na de 10e eeuw (geïmporteerde ivoren en iconen) en werd spoedig opgenomen in de uitbeelding van de Majestas Domini en van het Laatste Oordeel.
Litt. Reallexikon z. Byzant. Kunst I (1963).
