Nikolaj Jakovlevitsj, Russisch geschiedfilosoof, *10.12.1822 Oberets, ♱l9.ll.1885 Tiflis. Danilevskij wijst in zijn Rusland en Europa de Europacentrische opvatting van de algemene geschiedenis af en ontwerpt het beeld van een veelheid van beschavingen, die elk zelfstandig hun opkomst, bloei, verval en ondergang kennen (cultuurkringlooptheorie).
In deze theorie zijn veel elementen aanwezig, die later weer bij Spengler te vinden zijn. Bij Danilevskij zijn de beschavingen echter geen gelijkwaardige grootheden zoals bij Spengler: de Slavische cultuur is naar zijn mening de meest veelzijdige van alle en zal de synthese van alle vroegere beschavingen zijn. Werk: Rusland en Europa (1869; onvolled. Duitse vert. 1920).
Litt. R.E.MacMaster, Danilevskij (1967).
