m. (-scopen), (ook:blaasspiegel), buisvormig instrument om het binnenoppervlak van de urineblaas te onderzoeken. De moderne cystoscoop bestaat uit een metalen buisvormige schacht, waardoorheen een telescoop geschoven wordt waarin zich een stelsel van lenzen en prisma’s bevindt.
Met dit instrument kan men de blaaswand nauwkeurig onderzoeken op de aanwezigheid van ontstekingen, gezwellen, stenen, divertikels e.a. Ook de uitmondingen van de urineleiders kunnen onderzocht, worden. Tegenwoordig wordt het benodigde licht via een dunne glasvezelkabel (⟶fiberscoop) aan de top van de cystoscoop ingevoerd.Sommige soorten cystoscopen maken het mogelijk dunne katheters in de urineleiders te brengen en op te schuiven tot in het nierbekken. Hierdoor kan men urine van één nier opvangen, hetgeen van belang is voor het vaststellen van eenzijdige nieraandoeningen. Ook kan men door deze katheters oplossingen die ondoordringbaar zijn voor röntgenstralen in het nierbekken brengen, waardoor dit toegankelijk wordt voor röntgenologisch onderzoek.
Andere cystoscopen maken het mogelijk fijne instrumenten in de blaas te brengen, zodat men onder controle van het oog operaties kan verrichten in het inwendige van de blaas, zoals het diathermisch afsnijden of wegschroeien van gezwellen, het nemen van proef excisies, het vangen en verwijderen van laaggelegen stenen in een urineleider of de blaas.
