Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 27-07-2019

conjunctuuranalyse (konjunktuuranalyse)

betekenis & definitie

v. (-s), het onderzoek van de stand en de te verwachten ontwikkeling van de conjunctuur.

(e) Er zijn twee methoden van conjunctuuranalyse: de ene baseert zich op zgn. conjunctuurindicatoren, de andere maakt gebruik van econometrische modellen. Bij de eerste onderzoekt men het verloop van een of meer economische grootheden, b.v. produktie, werkgelegenheid, investeringen, consumptie, prijzen, rente, beurskoersen, of van de resultaten van ➝conjunctuurtests, waarin producenten en consumenten hun oordeel geven omtrent de huidige en de te verwachten ontwikkeling van een aantal van de genoemde grootheden. Soms wordt het verloop van meerdere individuele reeksen door berekening van b.v. een gemiddelde samengevat in één reeks, die dan het algemene beeld van de conjunctuur voorstelt. Ook gebruikt men hiervoor wel een zgn. diffusie-index: deze geeft het aantal stijgende reeksen weer als percentage van het totaal aantal onderzochte reeksen.

Door extrapolatie van de conjunctuurindicatoren kan men een prognose van de conjunctuur maken. Het is evenwel erg moeilijk met deze methode de zo belangrijke omslagpunten van de conjunctuur te voorspellen. Aan dit bezwaar probeert men tegemoet te komen door het gebruik van zgn. voorlopende indicatoren (‘Ieading indicators’): reeksen, die in het verleden dikwijls enige tijd voordat de economische activiteit als geheel een stijging (daling) onderging, een stijging (daling) te zien gaven De methode van de conjunctuurindicatoren ➝principale componentenanalyse) biedt op zich weinig inzicht in de samenhangen in het economische proces, die de ontwikkeling van de conjunctuur verklaren. De tweede methode, die gebruik maakt van econometrische ➝conjunctuurmodellen legt juist het accent op deze samenhangen bij de analyse van de conjunctuur. Door kwantificering van deze samenhangen verkrijgt men inzicht in de kwantitatieve betekenis van de verschillende oorzaken van het conjunctuurverloop en kunnen er prognoses gemaakt worden. Bovendien wordt de analyse van de consequenties van verschillende beleidsmaatregelen ter beïnvloeding van het verloop van de conjunctuur (➝conjunctuurpolitiek) vergemakkelijkt. In Nederland wordt hiervoor door het Centraal Planbureau gebruik gemaakt van een jaarmodel en een kwartaalmodel.

In België stelt de Nationale Bank een synthetische conjunctuurindicator op, gebaseerd op het verloop van de verkoopprijzen, van de voorraden afgewerkte produkten, van het produktietempo en van de orders in de verwerkende nijverheid, de vooruitzichten inzake de werkgelegenheid (o.a. in de bouwsector) en de ontwikkeling van de vraag, de verzekerde activiteitsduur (o.a. in de bouwnijverheid), de verkoop van textielwaren en elektrische huishoudapparaten. Daartoe worden geregeld enquêtes uitgevoerd bij de belangrijkste ondernemingen. Ook de Kredietbank en de Generale Bankmaatschappij stellen een dergelijke indicator op. Die van de Nationale Bank en van de Kredietbank worden regelmatig gepubliceerd. litt. G.H.Moore en J.Shiskin, Indicators of business expansions and contractions (1967); W.Driehuis, Fluctuations and growth in a near full employment economy (1972); Twaalfde Vlaams Wetensch. Econ. Congres, Conjunctuurtheorie en conjunctuurpolitiek (1975).

< >