[Lat. commendare, toevertrouwen], v./m. (-n),
1. de toekenning van het vruchtgebruik van goederen, verbonden aan een kerkelijke beneficie;
2. het beneficie, de geestelijke bediening die aan iemand is opgedragen, die er ook de inkomsten van trekt.
De commende is het in de vroege middeleeuwen ontstane gebruik om het vruchtgebruik van een kerk of abdij aan (meestal) hooggeplaatste geestelijken toe te wijzen zonder dat zij met die inkomsten verbonden geestelijke ambtsplichten hoefden te vervullen. Vaak werden aldus verscheidene kerken of abdijen aan b.v. een bisschop in commende gegeven voor zijn levensonderhoud. Bij de oprichting van de nieuwe bisdommen in de Nederlanden in de 16e eeuw kregen de bisschoppen daarvan, om hun inkomsten te verzekeren, als commendataire abten een bestaande abdij toegewezen, b.v. de aartsbisschop van Mechelen de abdij van Affligem. Het gebruik van de commende is zeer beperkt geworden, ook al doordat het toewijzen van een kerkelijk goed in commende aan de paus is voorbehouden.
