Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 04-07-2019

Chemo-lithotrofe bacteriën

betekenis & definitie

groep bacteriën die de energie om te leven en te groeien verkrijgen uit een oxidatie van anorganische stoffen. Er zijn verschillende groepen bacteriën die elk gespecialiseerd zijn in zo’n oxidatie.

Hier volgen de belangrijkste. Nitrificerende bacteriën.Nitrosomonas oxideert NH4+:2NH4+ + 302 → 2N02+ 2H20 + 4H+

Nitrobacter oxideert N02_: 2N02~ + 02 → 2N03-

Deze twee bacteriegeslachten zorgen samen dus voor de vorming van nitraat uit ammoniak. Zij worden aangetroffen op alle plaatsen waar NH4+ en zuurstof aanwezig zijn, b.v. actief slib in de rioolwater-zuiveringsinstallaties, grond en modder van sloten en meren (zie nitrificatie).

Zwavel-oxiderende bacteriën. Verschillende bacteriegeslachten zijn in staat zwavelwaterstof (H2S) of zwavel (S) te oxideren. Het belangrijkste geslacht is Thiobacillus. De energieleverende reacties zijn: H2S + 202 → H2S04 2S + H20 + 302 → 2H2S04

S203 + H20 + 202 → 2H2S04 Bij deze reacties wordt een grote hoeveelheid zwavelzuur (H2S04) gevormd. Deze bacteriën kunnen echter hoge concentraties zwavelzuur tolereren, zodat de pH kan dalen tot 1,5.

IJzer-oxiderende bacteriën. In een zure omgeving kunnen bacteriën van het geslacht Ferrobacillus ijzer oxideren, waarbij energie voor de bacteriën beschikbaar komt:

4Fe++ + 4H+ + 02 → 4Fe+++ + 2H2O

Waterstof-oxiderende bacteriën. Bacteriën van verschillende geslachten zijn in staat de knalgasreactie uit te voeren, waarbij gebruik gemaakt wordt van waterstof (gevormd b.v. bij verschillende fermentaties):

2H2 + 02 → 2H20

Opvallend is dat in een aantal zeer verschillende bacteriegeslachten (zgn. knalgasbacteriën) soorten voorkomen die H2 kunnen oxideren (Hydrogemonas, Nocardia, Micrococcus).

< >