m. (-s), beschermde merknaam voor de mousserende wijnen afkomstig uit het champagne-wijnbouwgebied in de Franse dep. Marne, Aube en Aisne; stille champagne die niet schuimt.
Druiven bestemd voor champagnebereiding (meestal blauwe en witte pinot-variëteiten) worden gesorteerd op rijpheid. De opbrengst per ha wordt kunstmatig laag gehouden om de kwaliteit van de druiven te verbeteren. Direct na de oogst worden de vruchten geperst, waarbij de blauwe kleurstof niet in de mout terecht komt. De verkregen most wordt enkele weken in vaten vergist. Daarna volgt een klaring die verschillende maanden duurt. In het voorjaar mengt men diverse ‘partijen’ van de zo verkregen heldere wijnen tot zgn. ‘cuvée’, specifiek voor elk champagnehuis.
Aan deze cuvée wordt suiker toegevoegd, waarna er direct gebotteld wordt op drukbestendige champagneflessen. Deze worden daarna verscheidene maanden in koele kelders horizontaal opgeslagen, waarbij een langzame nagisting plaatsvindt. Het hierbij ontstane koolzuur blijft onder druk in de wijn opgelost. Er ontstaat hierbij een depot van gistcellen. Deze wordt door vakmensen verwijderd door de flessen met de kurk schuin omlaag in hellende rekken te plaatsen en het depot geleidelijk op de tijdelijke kurk te laten bezinken. Deze kurk wordt dan even geopend, waardoor het bezinksel eruit spuit.
Het hierbij optredende verlies wordt weer aangevuld met zgn. ‘liqueur d’expédition’ (suikeroplossing in wijn), waarna de flessen definitief gekurkt en geëtiketteerd worden. De kunst om champagne mousserend te maken, is afkomstig van Pérignon, uit Sainte-Menehould (eind 17e eeuw).
Naar gelang geen, weinig of meer van deze suikerhoudende liqueur d’expédition is toegevoegd, classificeert men champagne als brut (zeer droog), sec, demi-sec of doux. Toevoeging van wat rode wijn aan de cuvée levert uiteindelijk de champagne rosé. Champagne dient gekoeld op 6-8 °C geserveerd te worden. De jaarlijkse champagneproduktie is ca. 80—90 mln. flessen, waarvan bijna een derde geëxporteerd wordt. De belangrijkste centra zijn Reims en Épernay.
