[Gr. kentron, middelpunt; Lat. fugere, vluchten], v./m. (-s), apparaat waarvan de werking berust op de middelpuntvliedende kracht, m.n. tot scheiding van stoffen, ontroming van melk, droging van wasgoed.
SCHEIKUNDE
In laboratoria worden centrifuges gebruikt voor het zuiveren van vloeistoffen, het scheiden van vloeibare mengsels en het precipiteren van stoffen uit vloeistoffen. In de colloïdchemie en biochemie vinden centrifuges met zeer hoge toerentallen steeds meer toepassing, zie ultracentrifuge.
WERKTUIGBOUWKUNDE
In vele industrieën is de centrifuge in gebruik om vaste stoffen met bepaalde chemische stoffen te spoelen (b.v. alcohol bij de fijngemalen cellulose voor de rayongarens) en daarvan weer te scheiden. Voor huishoudelijk gebruik zijn er centrifuges van kleinere afmetingen om wasgoed geheel of gedeeltelijk te drogen. Bij laatstgenoemde centrifuges zijn er typen die boven aan de ronddraaiende trommel een ring hebben waarin een aantal stalen kogels is aangebracht om de onregelmatig verdeelde massa bij te balanceren. Op deze wijze wordt een zeer rustig aanlopen mogelijk gemaakt, terwijl tevens de lagers van de draaispil gunstiger belast worden. Om het uit de geperforeerde trommel weggeslingerde materiaal op te vangen, zijn de centrifuges van een metalen mantel voorzien, waarin een afvoerinrichting voor het af te voeren materiaal is aangebracht Bij de wascentrifuge kan de inhoud niet strijkdroog worden gemaakt; op het droogresultaat zijn van invloed de middellijn en de omwentelingssnelheid (ca. 1400/min-3000/min) van de trommel, de centrifugeertijd en de soort textiel. Een grote omwentelingssnelheid kan een beter droogresultaat geven, maar ook kans op kreuken van het wasgoed, vooral bij synthetische en fijnwollen stof.
De capaciteit van de centrifuge voor huishoudelijk gebruik is meestal 3 kg drooggewogen wasgoed; een eenpersoonsdeken is 4-5 kg. In verband met de veiligheid dient het deksel niet te kunnen worden geopend vóór het toestel is uitgeschakeld.
Centrifuges kunnen ook gebruikt worden om te impregneren, beitsen of kleuren van stoffen, zowel onder vacuüm als onder min of meer hoge druk. Met de sapcentrifuge wordt uit vele soorten vruchten en groenten sap verkregen. Bij de niet-continu werkende sapcentrifuge blijft de pulp in de binnentrommel achter; bij de continu werkende worden sap en pulp afgevoerd door twee openingen. De centrifuge voor het ontromen van melk (zie melkcentrifuge) heeft voor talrijke industrieën als voorbeeld gediend bij de bouw van speciaal aangepaste centrifuges.
