methode van rondslijpen waarbij het werkstuk niet tussen centers is opgespannen, maar zich tussen draaiende slijpschijven rollend kan bewegen.
Bij het uitwendig centerloos rondslijpen draait het werkstuk rond tussen slijpschijf en regelschijf, waarbij het ‘rust’ op de werksteun. De slijpschijf draait zeer snel rond (ca. 30 m/s) en geeft het werkstuk een even grote, maar tegengestelde omtreksnelheid; de regelschijf draait daarbij langzaam rond (0,25-2,5 m/s) en remt de beweging van het werkstuk af. Hierdoor ontstaat de wrijving tussen werkstuk en slijpschijven, die afhankelijk van snelheid en korrelgrootte de verspaning veroorzaakt, en kan men het werkstuk op de gewenste maat slijpen. De regelschijf is enigszins schuin gemonteerd (ca. 7°) waardoor niet alleen een tangentiale (ronddrijvende) kracht maar ook een axiale (doorvoerende) kracht op het werkstuk wordt uitgeoefend. Ter ondersteuning van het werkstuk is er tussen de schijven een werksteun nodig van zeer slijtvast materiaal. Deze werksteun is aan de bovenzijde onder een hoek van ca. 30° met het horizontale vlak afgeschuind.
Men onderscheidt: doorvoerslijpen waarbij het werkstuk tussen de schijven wordt doorgevoerd en dus geen kraag bezit, en insteekslijpen waarbij een kraag aan het werkstuk de doorvoer tussen de schijven belet. Er zijn vele centerloze slijpmachines met diverse hulpmiddelen voor mechanisering van het produktieproces, en er is een grote variatie werkstukdiameters. Deze worden veel gebruikt voor seriefabricage van onderdelen uit de machinebouw en de automobielindustrie. Voordelen ten opzichte van het slijpen tussen centers zijn: zeer snelle doorvoertijd, het ene werkstuk volgt direct op het andere; grote nauwkeurigheid door volledige ondersteuning; mogelijkheid zeer slanke en lange werkstukken, waar geen centers in mogen komen, te slijpen; geen voorbewerking.
Bij het inwendig centerloos rondslijpen ontbreekt de werksteun, maar ligt het werkstuk tussen twee steunrollen en de regelschijf. Met behulp van een ronde slijpschijf die hydraulisch heen en weer wordt bewogen, en nauwkeurig gefixeerd kan worden, wordt de binnendiameter van het werkstuk op maat geslepen.
