Italiaans componist, *ca.1550 Rome, ✝11.3.1602 Rome. Cavalieri behoorde reeds vroeg tot de congregatie van de oratorianen van de heilige Filippo Neri en was lange tijd leider van de bijbelse muziekdramatische opvoeringen gedurende de vastentijd in het Oratorio del Sacro Crocifisso in San Marcello te Rome.
In 1588 werd hij intendant van de feestmuzieken aan het hof van de groothertogen van Toscane te Florence.Hier speelde hij een belangrijke rol in de Camerata Fiorentina o.l.v. Giovanni Bardi, graaf van Vernio, die streefde naar herleving van het antieke Griekse drama, maar die in feite een geheel nieuwe muziekdramatische stijl ontwikkelde: de ‘stile rappresentativo’, waarin melodische vertolking van de tekst, het recitatief, steeds groter betekenis kreeg en die de basis werd van de daaruit groeiende opera. Baanbrekend is Cavalieri’s La rappresentatione di anima e di corpo, een allegorisch op toneel op te voeren sacraal oratorium.
Cavalieri schreef nauwkeurig de rollen van solozangers, koren, de bezetting van de instrumenten en de toneelgebaren voor en bereikte het hoogste effect met het dramatisch-expressieve eenstemmige recitatief. Cavalieri was zijn tijd ver vooruit en is te beschouwen als de grondlegger van de operakunst. Composities: Intermedii (1588), La rappresentatione di anima e di corpo (1600), Lamentationes Hieremiae prophetae cum responsoriis (1600—02).
Uitgaven: Rappresentatione, door B. Paumgartner (1968); Lamentationes, door D.Alaleona (1905).
LITT. R.Haas, Musik des Barocks (1929); E.W. Schallenberg, Oratorium (1951); H.Engel, Die Intermedien von Florenz (in: Festschrift Max Schneider, 1955); A.Schering, Geschichte des Oratoriums (2e dr. 1966); M.F.Robinson, Operabefore Mozart (1966).
