v./m., Manihot esculenta (= M. utilissima), (ook: mandioca, maniok, tapioca, yuca), een tot 3 m hoge struik, afkomstig uit Brazilië. De cassave is een plant uit de familie Euphorbiaceae.
De stengels zijn aan de knopen verdikt en dragen diep handvormig ingesneden bladeren met 3—11 slippen, al naar de ouderdom van de plant en de variëteit.Het gewas wordt steeds uit stengelstekken geplant. De bovenste zijwortels verdikken zich dicht bij de basis tot langwerpige zetmeelrijke knollen. De variëteiten verschillen sterk in groeikracht, groeiduur, opbrengst en zetmeelgehalte van de knollen.
De knollen van de zgn. bittere variëteiten bevatten vrij veel blauwzuur (gebonden in de vorm van een glucoside) en zijn dus giftig; die van de ‘zoete’ cassave bevatten binnen de schil weinig blauwzuur, zodat de geschilde knollen zonder verdere bewerking als voedsel voor mens en dier kunnen dienen.De cassave is afkomstig uit Brazilië. Bittere cassave is vanouds het belangrijkste landbouwgewas van de Indiaanse bevolking in het noordoosten van Zuid-Amerika, die er verschillende voedingsmiddelen uit bereidt, nadat eerst het giftige sap uit de geraspte knollen is geperst. De teelt van de (vnl. zoete) cassave heeft zich geleidelijk over de gehele tropengordel uitgebreid. Het gewas kan op lichtere gronden in het tropische laagland met weinig moeite worden verbouwd, en is nog geschikt voor armere gronden, waar andere knolgewassen het niet meer doen, al is de opbrengst dan natuurlijk niet groot. Het vormt in vele streken één van de belangrijkste voedingsgewassen. De voedingswaarde is echter niet hoog omdat de knollen, behalve gemiddeld 25 % zetmeel, slechts weinig eiwit bevatten.
De inheemse bevolking bereidt voedingsmiddelen uit de geraspte knollen door deze boven een zacht vuur te drogen (o.a.: farinha en koeak in Zuid-Amerika, gari in West-Afrika), of door de pulp tot een soort brood te bakken, of ook uit het uitgespoelde zetmeel. Men bereidt er ook alcoholische dranken uit (kasiri in Zuid-Amerika). Het door verhitting ingedikte en ontgifte perssap van bittere cassave is een bestanddeel van worcestersaus. De jonge bladeren van cassave zijn als groente eetbaar.
De belangrijkste industriële produkten uit cassave in de wereldhandel zijn gedroogde schijfjes knol van zoete variëteiten (in Indonesië: gaplek), die als veevoer dienen, en het zetmeel (zie tapioca). Voor de tapiocabereiding op grote schaal teelt men soms bittere variëteiten, die meer (tot 50 t/ha) opbrengen dan de zoete. De wereldproduktie aan verse knollen wordt geraamd op ruim 100 mln. t; de grootste producenten zijn Brazilië (30 mln. t), Nigeria en Indonesië (elk 10 mln. t). Doordat in deze landen de meeste cassave voor lokaal gebruik dient, wordt de wereldmarkt vooral voorzien door Thailand, op grote afstand gevolgd door Maleisië, Brazilië, Indonesië, Malagasië en Togo. Zie afb.
LITT. A.J.Koens en G.G.Bolhuis, Cassave (in: C. J.van Hall en C.van de Koppel (red.), De landb. in de Ind. Arch. I, II,1948); R.Cerighelli (in: Cultures Tropicales, 1955).
