afk. van Constitutio criminalis carolina, een onder de regering van Karel V in 1532 op de Duitse Rijksdag van Regensburg vastgestelde algemene ordonnantie inzake strafrecht en strafprocesrecht. Zij was een in vele opzichten verbeterde bewerking van de (Constitutio criminalis) Bambergensis, een door Johann von Schwarzenberg voor het bisdom Bamberg uitgevaardigde strafwet van 1507, en bevat evenals deze zowel bepalingen van materieel als formeel recht (procesrecht).
De Carolina heeft twee eeuwen lang het Duitse strafrecht beheerst.Zij heeft invloed op het Ned. strafrecht uitgeoefend. Uitgave: Die peinliche Gerichtsordnung Kaiser Karls V, door H.Zöpfl (1883).
