eigenlijk: Marcus Aurelius Severus Antonius (oorspronkelijke naam Bassianus), keizer van het ROMEINSE RIJK (211-17), *4.4.186 Lyon, ♱(verm.) 8.4.217 Edessa; oudste zoon van Septimius Severus en Julia Domna. Caracalla was een bijnaam, afgeleid van de gelijknamige Keltische mantel die hij droeg.
Aanvankelijk regeerde Caracalla samen met zijn broer Geta, maar reeds in 212 liet hij deze vermoorden.Caracalla stelde zich Alexander de Grote als voorbeeld. Hij leidde een krijgstocht in het oosten tegen de Parthen, maar werd bij Karrai op last van Macrinus zijn praefectus praetorio, vermoord. Het meest bekend is Caracalla door de Constitutio Antoniniana (212) waarbij bijna alle vrijgeboren inwoners van het Romeinse Rijk het burgerrecht kregen.
Deze maatregel stelde Caracalla in staat ook in de prov. een successierecht van 5 % te innen. Caracalla stond vijandig tegenover de senatoren en benoemde een groot aantal leden van de ridderstand in de senaat. Hij trachtte de gunst van het Romeinse proletariaat te winnen door geweldige bouwwerken, zoals de naar hem genoemde: thermen van Caracalla.
Deze thermen (ook: Thermae Antoninianae), een van de grootste van de luxueuze »keizersthermen, lagen aan de Via Appia te Rome. De bouw begon in 212 onder Septimius Severus en zij werden door Caracalla ingewijd in 216. De thermen bleven tot de 16e eeuw in gebruik.
Zij bestaan uit een rechthoekig hoofdgebouw van 214 m x 110 m, omgeven door een later gebouwde muur, waardoor de oppervlakte van het hele complex 11 ha beslaat. Naast de eigenlijke badvertrekken bevatte het complex gymnasia, bibliotheken, tuinen en zonneterrassen. Het geheel was strikt symmetrisch opgebouwd.
Van de thermen zijn grote bakstenen constructies over, de hypocaustumgangen zijn gedeeltelijk aanwezig, evenals resten van vloermozaïeken. Het caldarium is sinds 1937 ingericht als openluchttheater.
LITT. O.T.Schulz, Der röm. Kaiser Caracalla (1909); C.Sasse, Die Constitutio Antoniniana (1958); G.Walser en T.Pekary, Die Krise des röm. Reiches (1962); G.Lugli, The baths of Caracalla (1962); R.A.Staccioli, The baths and theatre of Caracalla (1966).
