Karel, Tsjechisch schrijver, *9.1.1890 Malé Svatonovice, ♱25.12.1938 Praag. Čapek was journalist en schreef aanvankelijk met zijn broer Jozef litteraire vertellingen. Langzamerhand ontwikkelde hij zich tot een zelfstandig auteur, de eerste die ver buiten de Tsjechische grenzen bekendheid genoot.
Hij maakte veel naam met het toneelstuk R.U.R. (1920), het drama van de door de techniek gecreëerde robot.Zijn romans genoten evenzeer populariteit: De godsfabriek (1923), Krakatit (1924), Het jaar van de tuinman (1928),Hordubal (1933, roman uit de Subkarpaten), De oorlog tegen de salamanders (1936), De moeder (1938). In zijn beroemd stuk De witte ziekte (1937) wees hij op gevaren van de dictatuur. Overal vertaald werden ook zijn Verhalen uit de ene zak (1929), en Verhalen uit de andere zak (1930), criminele verhalen met veel humor behandeld en met een pleidooi voor verandering van strafnorm en -wet.
Interessant zijn ook zijn reisschetsen, o.a. Engelse brieven (1920), Beelden uit Holland (1932). Verder was Capek een meesterlijk en zeer geliefd feuilletonschrij ver.
Uit al zijn romans en vertellingen spreekt een warm sociaal medegevoel, maar op de achtergrond treft men een ironische relativering van absolute waarden. Als journalist oefende hij veel invloed uit op het politieke leven. Door zijn democratisch humanisme was hij verwant aan T.G.Masaryk; vandaar zijn Gesprekken met Masaryk (1928-35).
LITT. K.Cerny, Karel Čapek (1936); J.Klima, Karel Čapek (1962).
