[Lat. calvarium, schedelplaats], m.,
1. (ook: Golgotha), (met hoofdl.) berg van Calvarië, de schedelberg, de kruisberg, voormalige gerichtsplaats buiten, later binnen Jeruzalem, waar Jezus zou zijn gekruisigd; (fig.) iemand de calvarieberg opleiden;
2. (in r.k. landen) heuvel of berg waarop een kruis is opgericht en waarheen men in de vastentijd op bedevaart gaat;
3. (beeldende kunst) groep met Christus aan het kruis en Maria en Johannes aan weerskanten.
De calvarieberg is vooral bekend in zijn Franse vorm, de calvaire, m.n. in Bretagne. Het is daar een hoog opgerichte uit steen gebeeldhouwde kruisigingsgroep, bestaande uit een kruis, met daaromheen vaak talloze figuren. De calvaires werden opgericht van de 16e-18e eeuw. De bekendste zijn te vinden in Guimiliau, Pleyben en Plougastel-Daoulas.
