o. (-en), sociaal-cultureel werk, gericht op een ruimtelijk min of meer begrensd samenlevingsgebied (dorp, streek, stadsdeel), onder gezamenlijke verantwoordelijkheid van de diverse daar aanwezige groeperingen.
Buurtwerk is een maatschappelijk opbouwwerk, dat tot doel heeft de bewerktuiging van de buurtgroeperingen. Het tot stand komen van de voor het buurtwerk noodzakelijke samenwerking en de organisatorische vormgeving vereisen deskundige begeleiding (zie andragogische wetenschap) door een werker die zich onafhankelijk van deze groeperingen kan opstellen (zie community organization). Het buurtwerk moet men scheiden van buurthuiswerk, al kan het onder bepaalde omstandigheden (levensbeschouwelijke homogeniteit van de bevolking) daarmee samenvallen of, dank zij bereikte overeenstemming, daartoe leiden.
LITT. S.Dillick, Community organization for neighbourhood development (1953); S.Groenman, Sociale opbouw op territoriale grondslag (NBVbrochure no. 8, 1963); Buurtwerk (GSA-brochure no. 4, 1966); A.Peper, Ontwikkelingen en mogelijkheden van het opbouwwerk (in: Hulpverlenen en veranderen, 1973).
In België is buurtwerk een deel van de sociale welzijnszorg, die zich richt tot de kansarme buurten, d.w.z. buurten waar de ontplooiing van de bewoners verhinderd wordt door factoren van individuele en structurele aard, o.a. gebrekkige infrastructuur, geringe deelname van de bewoners aan het sociaal-cultureel leven, onvoldoende samenwerking met de instellingen op maatschappelijk en cultureel gebied, tekort aan coördinatie en systematische benadering van de buurtbewoners door diensten en instanties van buiten de buurt. Via het buurtwerk worden deze belemmerende factoren besproken binnen de buurt en met de instanties en diensten die op dit terrein een taak hebben. Verdere activiteiten zijn:
1. het helpen van individuen en gezinnen in onmiddellijke materiële of morele nood;
2. het begeleiden van gezinnen en enkelingen in hun poging om zelfstandig de eigen problemen op te lossen;
3. het realiseren van een klimaat van partnerschap binnen de buurt;
4. de buurtbewoners ertoe brengen om in georganiseerd verband sociale verantwoordelijkheid te gaan dragen, zowel binnen de eigen buurt als in relatie met de omringende samenleving.
Voorbeelden van buurtwerkinstellingen zijn De Bron te Antwerpen, Jeugdtehuis en Buurtwerk te Mechelen en Buurthuiswerk en Buurtwerk te Brussel.
LITT. C.d’Aes, Bijz. volksontw. door buurtwerk in Vlaanderen (1973).
