Ned. gemeente in de prov. Utrecht, in het Eemland, 32,15 km2, 15290 inw.; 9,0 % n.h., % r.k., 27,5%geref., 57,5% overige (incl. geref. kerken vrijgemaakt) en 4,5 % g. kerkg.
Op 1.1.1974 zijn bij de opheffing van de gemeente Hoogland 280 inw. en 8,97 km2 land bij de gemeente Bunschoten gevoegd. In het zuiden bestaat de bodem uit klei op veen, in het noorden uit veen.
De gemeente omvat de dorpen Bunschoten en Spakenburg (havenplaats), die vrijwel een aaneengesloten kern vormen, en het dorp Eemdijk. Weidebedrijf en industrie (kunststeen, knopen, metaal, voedingsmiddelen, o.a. vis).
De randmeren van de IJsselmeerpolders bieden mogelijkheden voor waterrecreatie. Spakenburg is bekend om de vroegere visvangst en om de klederdracht.
De gemeente is lid van het intergemeentelijk samenwerkingsorgaan Eemland.
