(boog, heeft en is gebogen),
1. van de gewone (gewoonlijk rechte) stand, houding of richting afwijken; met min of meer geweld, door vormverandering doen afwijken: een teen, een stok, een plank buigen; de knieën buigen, knielend bidden; de hele dag heb ik nog geen knie gebogen, nog geen ogeblik gezeten; iemands wil buigen, hem tot volgzaamheid brengen; (fig.) het moet buigen of barsten, men moet toegeven of ondergaan; de weg buigt hier naar links, begint geleidelijk (zonder hoek) naar links te lopen; doorzakken: die plank buigt, als men erover loopt;
2. (in een bijzondere opvatting) het hoofd en bovenlichaam voorover doen hellen, een buiging maken: hij boog en vertrok; in het stof buigen, van slaafs eerbetoon in het Oosten gezegd; (ook fig.) nederig knielen voor, hoog opzien tegen; buigen als een knipmes, zeer diep buigen; (fig.) toegeven; zich krommen (onder het juk); voor iemand buigen, een buiging maken; (fig.) toegeven, wijken; voor iemands wil buigen, zich onderwerpen, gehoorzamen; het hoofd buigen, (fig.) zich onderwerpen, zich gewonnen geven, afzien van verdere tegenstand; voor de mammon buigen, geld boven alles dienen als zijn god; zich buigen, een gebogen houding aannemen; zich over iets buigen, (fig.) aandacht schenken aan iets;
3. (taalkunde) de vorm (meestal: de uitgang) van de woorden veranderen, aanpassen aan geslacht, getal en/of naamval (gewoner is verbuigen).
Buigen is het bewerken van hout of metaal met het doel een blijvend gekromde vorm aan een onderdeel te geven. In gebogen materialen treden allerlei spanningen op.Zie deformatie (afb.). Het buigen van hout geschiedt door middel van verwarming en stomen, waardoor de buigzaamheid wordt verhoogd en de veerkracht wordt teruggebracht tot bijna nul. Het buigen van metalen platen vindt plaats met de buigwals die veelal 3 evenwijdige rollen bevat. Pijpen buigt men machinaal waarbij men ze vaak opvult (zand, hars, enz.) om plat worden te voorkomen.
