Italiaans filosoof, *1548, ✝17.2.1600 Rome. Bruno, dominicaan, ontvluchtte het klooster waar hij vanwege zijn nieuwe ideeën niet langer aardde en leidde verder een zwervend bestaan.
Hij hield overal in Europa (o.a. te Parijs, Oxford, Marburg) voordrachten, totdat hij door verraad in de handen van de inquisitie viel. Na zeven jaar gevangen te zijn gehouden, werd hij tenslotte als ketter verbrand.Bij Bruno vond een versmelting plaats van filosofie, godsdienst en kunst. Zo bezong hij in de 70 sonnetten van zijn Degli eroici furori zijn vurige liefde tot God, die het Al en Ene is. Zijn filosofie was een neoplatonisch getint pantheïsme; hij vereerde de volmaakt schone natuur die het leven Gods is. In elk ding openbaart zich God, zij het op telkens andere wijze. Bruno aanvaardde enthousiast de theorie van Copernicus dat de aarde om de zon draait; hij geloofde in een oneindigheid van werelden en in een cyclische tijd, d.w.z. in een voortdurende terugkeer van alle dingen. Werken: Cena delle ceneri (1580), Délia causa, principio ed uno (1584), Del’infinito, universo e mondi (1584), Spaccio della bestia trionfante (1584), De triplici minimo et mensura (1591), De monade, numero et figura (1591), De immenso et innumerabilibus (1591).
LITT. E.Grassi, G.Bruno’s heroische Leidenschaften und indiv. Leben (1947); D.W.Singer, G.Bruno (1948); J.L.Horowitz, The renaissance philosophy of G.Bruno (1952); F.A.Yates, G.Bruno and the hermetic tradition (1964).
