de encykliek Editae saepe (29.5.1910), ter gelegenheid van het eeuwfeest van de heiligverklaring van Carlo Borromeo. Tegenover modernisme en protestantisme stelde paus Pius x in dit stuk de H.
Borromeo ten voorbeeld voor echte hervorming. Enige voor protestanten grievende uitdrukkingen (mede ten gevolge van een minder gelukkige eerste vertaling) veroorzaakten grote opschudding, m.n. in Duitsland, maar ook in Nederland . De Pruisische regering ondernam zelfs diplomatieke stappen bij het Vaticaan.
Onder de indruk van de ontstane beroering zag het Vaticaan o.a. af van een officiële bekendmaking van de encycliek door de Duitse bisschoppen. Tekst in: Acta apostolicae sedis, II (1910).
LITT. M.Hage, Die Borromaus-Enzyklikaundihre Gegner (1910); K.Bachem, Vorgesch., Gesch. und Politik der deutschen Zentrumspartei VII (1930).
