Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 30-05-2019

Boedapest

betekenis & definitie

hoofdstad van Hongarije, aan de Donau, bijna 2 mln. inw. De stad bestaat uit de delen Boeda (ten westen van de Donau) en Pest (ten oosten van de Donau).

Boedapest is een voornaam verkeers-, onderwijs-, handels- en vooral industrie-centrum.Naast levensmiddelenfabricage kwamen de metaal-, textiel-, chemische en elektro-industrie sterk op. Concentratie van zware industrie vond vooral plaats in het noorden van het Donau-eiland Csepel, waar ook een flinke haven is aangelegd. Er is een luchthaven.

Boedapest heeft een universiteit sinds 1635. De stad telt tal van fraaie gebouwen, o.a. de Matthiaskerk (ca. 1260—1470), burchtheuvel met koninklijk paleis (oorspronkelijk 13e eeuw, door de Turken verwoest, onder Maria Theresia herbouwd, ca. 1900 uitgebreid) en het parlementsgebouw. De samenstelling van de bevolking is sterk gewijzigd door de vermindering resp. eliminatie van de joodse en Duitse minderheden in en na de Tweede Wereldoorlog, alsmede door de deportatie of het uitwijken van de vroegere aristocratische bovenlaag.

Ook het uiterlijke stadsbeeld is veranderd door verwoestingen (1945 en 56), nieuwbouw en industrialisatie. De beide stadsdelen zijn door zes bruggen verbonden.GESCHIEDENIS. De twee steden Boeda (Du.: Ofen) en Pest zijn pas in 1872 verenigd. Op de plaats van Boeda hadden de Kelten al een nederzetting, de latere Romeinse vesting Aquincum, die bij de volksverhuizingen is verwoest (371). Daarna zijn op de plaats van Boeda en Pest o.a. Slavische nederzettingen geweest.

In de 9e eeuw Magyaars geworden, breidden de twee steden zich tussen de 10e en 12e eeuw sterk uit. In 1242 werd Pest verwoest door de Mongolen, waarna koning Bela IV het huidige Boeda stichtte (1247), dat in 1371 hoofdstad werd. In 1526 werd Boeda en in 1541 Pest door de Turken veroverd. In 1686 werden beide steden Oostenrijks. Pest overvleugelde Boeda in de 19e eeuw.

Na de vereniging van beide steden tot Boedapest werd dit de Hongaarse hoofdstad. In de Tweede Wereldoorlog werd Boedapest zwaar beschadigd door Russische bombardementen. In het najaar van 1944 werd het door het Sovjetleger ingesloten, maar pas op 14.2.1945 veroverd. In 1956 was Boedapest brandpunt van de opstand tegen de communistische regering.

< >