v. (-en), sepsis, bacteriëmie, een ziekte die veroorzaakt wordt door het binnendringen en zich verspreiden in het bloed van bacteriën met sterk ziekmakende eigenschappen.
Bij bloedvergiftiging ontstaan zulke heftige en ernstige ziekteverschijnselen, dat vroeger, toen de bacteriën als ziekte-oorzaak nog onbekend waren, de gedachte aan vergiftiging voor de hand lag. Bloedvergiftiging is een infectie en heeft vooral betrekking op wondinfectie met etterverwekkende (pyogene) bacteriën, zoals streptokokken en stafylokokken. Dringen kokken de lymfvaten binnen, dan kunnen rode, gezwollen en pijnlijke strepen ontstaan, die van een wond aan hand of voet langs arm of been omhoog kruipen. Gewoonlijk wordt dit verschijnsel reeds als bloedvergiftiging beschouwd, maar het is nog slechts ontsteking van de lymfvaten en het omgevende weefsel (lymfangitis). Wel toont het aan dat er een gevaarlijke infectie bestaat met grote neiging tot snelle uitbreiding, en dat onmiddellijke behandeling geboden is. De betrokken lymfknopen (voor hand en arm in oksel, en voor voet en been in lies gelegen) zijn pijnlijk gezwollen, doordat zij ontstoken raken (zie lymfadenitis).
Er kan zelfs verettering optreden en de gevaarlijke bacteriën kunnen de bloedbaan bereiken. De met bloed meegevoerde bacteriën kunnen zich in andere weefsels en organen nestelen en aldaar nieuwe etterhaarden veroorzaken. Zodoende kunnen op allerlei plaatsen in het lichaam etterhaarden (metastasische haarden, zie abcessen) ontstaan (pyemie). De behandeling bestaat uit het toedienen van antibiotica, waarbij de keuze van het antibioticum afhangt van de bloedvergiftiging verwekkende bacterie.
Men moet dus zo spoedig mogelijk (door bloedkweken, uitstrijkpreparaten van de primaire haard, onderzoek van de urine of van het lumbaalvocht) te weten zien te komen welke bacterie in het spel is. Dit leidt tot een ‘gerichte’ therapie. Is de toestand ernstig en heeft men nog geen bacteriologische diagnose, dan geeft men een zgn. breedspectrum-antibioticum, dat weliswaar minder specifiek is, maar waarmee men althans de grootste kans heeft ook de verwekkende bacterie te attaqueren.
