Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 30-05-2019

Black power

betekenis & definitie

[Eng., zwarte macht], verzamelnaam van zekere, m.n. binnen de kring der Amerikaanse negers levende, ideologieën aangaande de economische, sociale, culturele en bovenal ook politieke lotsverbetering van de negers in de Amerikaanse samenleving. De denkwereld van Black Power (de naam is waarschijnlijk afkomstig van Stokely Carmichael) wordt in eerste instantie bepaald door een maatschappij-kritische analyse van de VS, die als racistisch wordt beschreven.

Daarbij wordt aangetoond, dat de Amerikaanse negers door middel van de door blanken bepaalde en gehanteerde structurele macht en het daarbij behorende structurele geweld worden gehouden in een onderhorige positie van feitelijke onvrijheid.Emancipatie van de negers uit deze situatie is uitzichtloos zolang de neger niet inziet dat hij mèt zijn lotgenoten in staat is door (o.a. politieke) organisatie het negervraagstuk op te lossen. Deze oplossing zal naderbij komen, indien en voorzover er bij de Amerikaanse neger begrip groeit voor het denkbeeld, dat ook hij (evenals de blanke Amerikaan) een eigen identiteit heeft, die de moeite waard is te bezitten. Black Power strijdt zodoende tegen minderwaardigheidsgevoelens en tegen de relatieve apathie, die de neger tot op heden hebben verhinderd zijn aanwezigheid in de Amerikaanse samenleving duidelijk(er) te stellen.

De zich achter Black Power opstellende bewegingen verwerpen de aanpassing van de neger aan de Amerikaanse (blanke!) samenleving als assimilatie die de eigen identiteit ontkent. In kringen van Black Power spreekt men dan ook liever van Afro-Amerikaan dan van ‘neger’, daarbij verwijzende naar een duidelijke herkomst, waarop ook de blanke Amerikaan zich (mutatis mutandis) vaak beroept. De verwijzing naar de Afrikaanse afkomst betekent bij Black Power tevens een oproep tot onderlinge solidariteit, waarbij op zijn minst wordt ingespeeld op de idee daardoor een belangrijke pressiegroep te kunnen vormen in de Amerikaanse samenleving.

Verwijzing naar de Afrikaanse herkomst is bovendien zinvol sedert de dekolonisatie van Afrika een groot aantal Afrikaanse staten tot aanzien heeft doen komen, die binnen de VN een belangrijke rol (kunnen) spelen ter versterking van de zwarte identiteit.In het begin van de jaren zestig zocht Black Power m.n. toenadering tot en samenwerking met groepen in de samenleving, die de verheffing van andere (dan neger-)groeperingen tot doel stelden. Dit doel kon niet bereikt worden. Sedertdien richtte Black Power zich meer op zelfstandige organisatie van de negerstem in m.n. de lokale en regionale verkiezingen binnen de staten met een groot aantal negerinwoners. Hierbij werd o.a. zeer bekend de actie van de zgn. Black Panthers (Zwarte Panters) in Alabama.

De toenemende bewustwording van de neger, die door actiegroepen binnen Black Power werd voorgelicht, onderwezen en gevormd, werd door de blanke samenleving ervaren als polarisatie (rassenrellen 1969). Onder invloed van de gewelddadigheden ontwikkelde zich binnen Black Power een radicalere stroming, die totale herstructurering van de Amerikaanse samenleving eiste. Van betekenis daarbij was de toenemende steun die Black Power ontving van de neger-intellectueel, die voorheen steeds had gepoogd in de blanke samenleving te worden opgenomen. Intussen eiste de strijd ook haar tol: in 1965 werd Malcolm X, leider der Black Panthers, vermoord; zijn opvolger moest uitwijken naar Algerije. Bekendheid kregen proces en vrijspraak betreffende de neger-communiste Angela Davis (1972).

LITT. S.Carmichael en Ch.V.Hamilton, Black Power (1967); E.Cleaver, Soul on ice; letters and essays (1968; Ned. vert. 1969); M.Amoda, Black politics and black vision (1972); J.Haskins, Profiles in Black Power (1972); P.Chevigny Cops and rebels (1972); J.Herbers The black dilemma (1973).

< >