(mv.), in fabrieken vervaardigde artikelen van beton.
Men kan diverse betonsoorten onderscheiden: grind beton (2200—2500 kg/m3) met als toeslagmaterialen zand en grind en al dan niet gewapend; licht beton (500-1800 kg/m3) met als toeslagstoffen natuurbims, hoogovenslakken, sintels, geëxpandeerde klei of geëxpandeerd gesteente, verder met schuimmiddelen (gasbeton) en met houtwol, houtmot en vezels als toeslagmateriaal. Naar de eisen die aan het uiterlijk worden gesteld, kent men ‘sierbeton’, veelal vervaardigd met wit portlandcement, met als toeslagmateriaal grind, gebroken grind, basalt, porfier, kwartsiet en graniet of gebroken baksteen, gresslag enz., toegepast voor bouwelementen van decoratieve en representatieve aard; verder ‘kunststeen’, vervaardigd met slijp- en polijstbare natuursteensoorten als toeslag voor het gehele element of slechts voor de in het zicht komende deklaag, toegepast in hoofdzaak voor sanitaire doeleinden en voor traptreden, drempels en vloertegels. Voor tegels en banden maakt men slijtbestendige betonsoorten, waarbij voor de toeslagmaterialen van de slijtlaag, behalve van gebroken grind, basalt en porfier, ook gebruik wordt gemaakt van carborundum en staalgruis. Vuurbestendig beton voor de bekleding van plaatsen waar hoge temperaturen voorkomen, wordt vervaardigd met vuurvaste materialen zoals chamotte en carborundum. Voor de bewerking van het oppervlak van betonwaren kunnen de volgende methoden worden toegepast: wassen, het verwijderen van de cementhuid met behulp van water; zuren, idem met behulp van verdund zoutzuur; gritstralen, idem met behulp van staalgrit; slijpen, idem met een grove slijpsteen: zoeten, het nabewerken van het geslepen oppervlak met een fijne slijpsteen; polijsten, het nabewerken van het gezoete oppervlak met polijstmiddelen; verder boucharderen en frijnen, bewerkingen zoals deze ook bij natuursteen worden toegepast.
De monotone grijze betonkleur van betonwaren kan behalve door het toepassen van witte cement ook door kleuren verlevendigd worden. Dit kleuren kan geschieden door toevoeging van een kleurstof aan de betonspecie of door gebruik van gekleurde toeslagstoffen. Voor toevoeging aan de specie komen o.a. anorganische oxide kleurstoffen in aanmerking. Als toepassingen van betonwaren in de woning- en utiliteitsbouw kunnen worden genoemd: aanrechtbladen, dakpannen, muurblokken, douchebakken, kozijnen en ramen, schoorsteenelementen, vloerelementen, trappen, vensterbank platen; in de weg- en waterbouw: abri’s, ankerplaten, betonkeien, spoorwegdwarsliggers, elektrificatie portalen, lichtmasten, rijwielblokken, trottoirbanden en tegels; in de land- en tuinbouw: aardappelsilo’s, broeikassen, hooiberg roeden, schuren, veestallen enz.; verder alle soorten buizen, hulpstukken en putten voor rioleringen en persleidingen, [ing. J.M.L.Trouw].
