Zuster (eig. Bertha Jacobsdochter), Ned. mystiek schrijfster, *1426 of 1427 Utrecht, ✝25.6.1514 Utrecht.
Bertken, natuurlijk kind van de Utrechtse proost Jacob van Lichtenberch, liet zich als non op 30-jarige leeftijd in kluizen in de Buurkerk te Utrecht, waar ze tot haar dood verbleef, biddend, schrijvend en dagelijks raad gevend aan bezoekers. Reeds tijdens haar leven werden liederen van haar verspreid, terwijl kort na haar dood haar geschriften in twee boekjes gedrukt en herdrukt werden.Het eerste geeft een vrij volledig leven van Jezus met instructie voor de contemplatie daarover: Een seer devoet boecxken van die passie ons liefs heeren Jhesu Christi (1516). Het andere, Suster Bertkens boeck (...) Tracterende van desen puncten (1516), bevat een aantal teksten tot onderricht: gebeden tot Jezus, samenspraak tussen de minnende ziel en haar bruidegom Jezus, en vooral een opmerkelijk visionair traktaat over Kerstmis, waarin de lotgevallen van Jozef en Maria afzonderlijk behandeld worden; daarnaast komen nog acht mystieke liederen voor, waaronder het beroemde Ic was in mijn hoofkijn om cruyt gegaen: haar ziel is een tuin, waarin zij haar hoofdzonde als snel groeiende boom niet weet te wieden, hetgeen Jezus als hovenier voor haar oplost. Een negende lied werd in handschrift overgeleverd.
Uitgaven: door C.C.van de Graft (1955); Het Kerstvisioen van Berta Jacobs (1961), door M.J.G.de Jong.
