Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 09-03-2019

Bernstein

betekenis & definitie

Eduard, Duits politicus en publicist, *6.1.1850 Berlijn, ✝️18.12.1932 Berlijn. Bernstein werd in 1872 lid van de sociaal-democratische partij, vestigde zich naar aanleiding van Bismarcks socialistenwetten eerst in Zwitserland (1878-88) en later in Engeland.

Hij geraakte onder invloed van de Fabian Society en werd binnen de voornamelijk marxistische sociaal-democratie de drager van het zgn.revisionisme. Hoewel Bernstein, die sinds 1901 weer in Duitsland woonde, door de partijorganen werd veroordeeld, vonden zijn opvattingen hun bevestiging in de sociaal-democratische praktijk.In 1916 was Bernstein een van de grondvesters van de USPD, maar na de oorlog keerde hij al spoedig terug naar de socialistische partij (SPD). Hij was van 1902—06, 1912—18 en 1920—28 lid van de Rijksdag. Bernstein keerde zich af van het economisch determinisme; hij achtte een socialistische toekomst wenselijk, maar niet zeker.

Werken: Die Voraussetzungen des Sozialismus und Aufgaben der Sozialdemokratie (1899), Zur Geschichte und Theorie des Sozialismus (1901), Ferd.Lassalle (1904), Sozialismus und Demokratie in der englischen Revolution (2e dr. 1908), Die deutsche Revolution (1921).

Uitgave: E.Bernsteins Briefwechsel mit Friedrich Engels door H.Hirsch (1970).

Litt. P.Gay, Das Dilemma des demokratischen Sozialismus (1954); L.Colletti, Bernstein und der Marxismus der Zweiten Internationale (1971); B. Gustafson, Marxismus und Revisionismus (1972).

< >