Karel, graaf van, Zuid Ned. staatsman, * 1510 Henegouwen, ✝4.6.1578 Namen; hij stamde uit een oud Henegouws adelgeslacht. Hij werd in 1549 hoofd van de Raad van Financiën, in 1554 stadhouder van Namen en lid van de Raad van State en in 1556 ridder van het Gulden Vlies.
Verder was hij kapitein van een ordonnantie bende, opperjachtmeester van Brabant, Namen en Vlaanderen en sedert 1567 opper intendant-generaal van de levensmiddelen voor het leger. Berlaymont vormde met Granvelle en Viglius het driemanschap dat in de regering van Margareta van Parma, in en buiten de Raad van State, een overwegende zeggenschap uitoefende (zgn. Consulta).Van hem is vermoedelijk de betiteling ‘gueux’ afkomstig (geuzen). Hoewel Berlaymont steeds de zijde van de koning heeft gehouden en zelfs lid was van de Raad van Beroerten, was hij het met Alva’s politiek niet eens; hij woonde de vergaderingen van de beruchte Raad slechts eenmaal bij en in 1573 pleitte hij voor een uitgebreid algemeen pardon. Toen de muitende Spaanse troepen ook in Brabant plunderden, kwam het in Brussel tot de staatsgreep van 4.9.1576, waarbij de gehele Raad van State en ook Berlaymont gevangen werden gezet; na de Pacificatie van Gent werd hij echter weer vrijgelaten. Hij steunde ook onvoorwaardelijk Don Juan.
Litt. M.Baelde, De collaterale raden onder Karel V en Filips II, 1531-78 (1965).
