(Ernst) Ingmar, Zweeds toneel- en filmregisseur, *14.7.1918 Uppsala; zoon van een luthers predikant. In 1938 regisseerde hij te Stockholm studententoneel; in 1944 werd hij beroepen regisseur, achtereenvolgens te Halsingborg, Malmö en Göteborg, en in 1959 werd hij regisseur aan de Koninklijke Schouwburg te Stockholm.
Zijn eerste scenario schreef hij in 1944 voor de film Hets van Alf Sjöberg en hij assisteerde bij de regie. Sedert 1945 schreef en regisseerde Bergman buiten het toneelseizoen films. Aanvankelijk maakte hij adaptaties van toneelwerken die een beeld gaven van de jeugd, in conflict met de gevestigde orde.In zijn films tot Sommarlek (Zomerspelen, 1950) en Sommaren med Monika (De zomer met Monika, 1952) toonde hij stilistisch verwantschap met de Franse filmkunst uit de late jaren dertig. Zijn thematiek werd daarna breder in Gycklarnas afton (De spullenbaas, 1953) en de satirische komedies En lektion i kärlek (Lessen in liefde, 1954) en Sommarnattens leende (De glimlach van een zomernacht, 1955). Wereldfaam kreeg hij door Det sjunde inseglet (Het zevende zegel, 1957), een in de middeleeuwen spelende religieuze moraliteit. Smultronstället (Wilde aardbeien, 1957) is een huldeblijk aan Viktor Sjöström, die in de rol van een vereenzaamde grijze geleerde tijdens een reis zijn leven in flashbacks overziet. Na Ansiktet (Het gezicht, 1958) volgde Bergmans eerste film trilogie, waarin de mens wordt weergegeven in zijn geestelijke nood bij de vraag naar de zin van het leven: Sasom i en spegel (Als in een donkere spiegel,, Nattvardsgästerna (Avondmaalsgasten,, Tystnaden (De grote stilte, 1963). Op Persona (Maskers, 1966) volgde een tweede trilogie, waarin Bergmans stijl uiterst sober wordt, de close-up een steeds grotere rol gaat spelen en zijn visie een apocalyptische somberheid krijgt: Vargtimmen (Het uur van de wolf, 1967), Skammen (Schaamte, 1968), En passion (Een passie, 1969).
Voor de Zweedse televisie maakte hij o.a. Riten (Het ritueel, 1968). Daarna volgden zijn films Beröringen (1971), Viskningar och rop (Schreeuw zonder antwoord, 1972), Scener ut ett Äktenskap (Scènes uit een huwelijk, 1973, later uitgebreid tot de tv-serie Ansikte mot ansikte Van aanschijn tot aanschijn), Face to love (1975, met Liv Ullmann) en Trollflöjten (Zauberflöte, 1975). Bergman werkt bij voorkeur met vaste medewerkers: camera: Gunnar Fischer (*1910), Sven Nykvist (*1912); actrices: Ingrid Thulin (1929), Liv Ullmann (1939), Harriet Andersson (1932), Bibi Andersson (1935); acteurs: Max von Sydow (1929), Gunnar Björnstrand (1929).
Litt. J.Burvenich, I.Bergman zoekt de sleutel (1960); P.J.van Mullem, I.Bergman (1961); J.Donner, The personal vision of I.Bergman (1964); A. Gibson, The silence to God, Creative response to the films of I.Bergman (1969); R.Wood, I.Bergman (1969); V.Young, Cinema Borealis (1971); S. Bjorkman enz., Bergman on Bergman (1972); J. Simon, I.Bergman directs (1972).
