Eduard, Tsjechisch politicus, *28.5.1884 Kozlany, +3.9.1948 Sezimousti. Benesj, afkomstig uit een boerengezin, studeerde letteren en filosofie te Praag, daarna sociale wetenschappen te Parijs, Londen en Berlijn.
Hij promoveerde in de rechten te Dijon (1908) en in de filosofie te Praag (1909), waar hij in 1912 privaatdocent sociologie werd. In de Eerste Wereldoorlog was Benesj tussenpersoon tussen de in het buitenland verblijvende Masaryk en de Tsjechische ondergrondse politieke organisatie (de zgn. Maffia).In 1915 moest hij uitwijken naar Zwitserland en in 1916 werd hij voorzitter van de in febr. 1916 te Parijs gestichte Tsjechische Nationale Raad. Deze raad werd in okt. 1918 omgezet in een voorlopige regering, waarin Benesj minister van Buitenlandse Zaken werd. Deze functie bekleedde hij tot 1935, toen hij Masaryk opvolgde als president. Na het pact van München (okt. 1938) legde hij het presidentiële ambt neer. In 1940 vormde Benesj te Londen een voorlopige Tsjechoslowaakse regering. In 1943 sloot hij een overeenkomst met Stalin, die daarbij suggereerde dat de onafhankelijkheid van Tsjechoslowakije ten volle hersteld zou worden.
Dit leek in de periode van 1945—47 waargemaakt te zullen worden, maar via een communistische staatsgreep (febr. 1948) werd Tsjechoslowakije tot een satellietstaat. Enkele maanden na deze coup trad Benesj, wiens gezondheid geknakt was, af. Werken: Le problème autrichien et la question tchèque (1908), Der Aufstand der Nationen (1928), Herinneringen (1928, Ned. vert. 1950), Briefe und Dokumente aus dem Londoner Exil 1939—43 (1973).
Litt. E.Taborski, The triumph and disaster of E. Benesj (in: Foreign aff'airs, 1958); V.S.Mamatey en R.Luza (red.), A history of the Czechoslovak republic 1918-48 (1973).
