v. (-en), eig.: beenweefselontsteking, ontsteking van het been of van het beenweefsel (osteitis, resp. ostitis).
Beenontsteking kan ontstaan door besmetting van beenweefsel langs de bloedbaan met diverse ziektekiemen, maar ook door rechtstreekse uitbreiding van naburige ontstekingshaarden, zoals nogal eens gebeurt bij ontstekingen van het middenoor en de voorhoofdsholte. Ook kaakontsteking is meestal een uitbreiding van een ontstekingsproces, dat in de tand of kies begint. Bij besmetting langs de bloedbaan doet de beenontsteking zich voor als een min of meer zelfstandige ziekte. Ook het beenmerg is aangetast: osteomyelitis (zie beenmergontsteking). Etterige osteomyelitis komt vooral bij kinderen voor in een van de lange pijpbeenderen van de benen en begint acuut met koorts en pijn, zwelling en roodheid op de plaats van het zieke beenstuk. De ettering heeft neiging zich diffuus te verspreiden in een groot deel van het bot (merg, zie flegmone) en kan ook door de beenkanalen naar buiten treden en het beenvlies aantasten (periostitis).
Blijft de ettering gelokaliseerd, dan ontstaat een beenabces. Als gevolg van de ettering, vooral bij diffuse uitbreiding, ontstaat er versterf van beenweefsel.
Het dode bot onderhoudt de ettering en geeft aanleiding tot vorming van ontstekingsweefsel, ook lang nadat de oorspronkelijke verwekkers verdwenen zijn. Hierbij wordt het gedeeltelijk afgesloten en wordt dan sequester genoemd. De etter zoekt zich meestal een weg naar buiten, waardoor het tot fistelvorming komt. Door het geprikkelde beenvlies wordt nieuw been aangemaakt, dat een sequester kan omhullen. Er ontstaat dan de zgn. doodkist of capsula sequestralis.
De ziekte is nu chronisch geworden en kan nu vele maanden of zelfs jaren duren met kans op allerlei complicaties, b.v. amyloïdose. Behandeling in het acute stadium moet gericht zijn op blootlegging van de ontstekingshaard en ontlasten van de etter. Later moeten eventuele sequesters operatief worden verwijderd (sequestrotomie). Tegenwoordig is door penicilline en andere moderne geneesmiddelen osteomyelitis veel beter te behandelen dan vroeger en daardoor een minder gevreesde ziekte geworden. De kans op complicaties is gering geworden en zelfs sequestervorming wordt veelal voorkomen.
