Cesare Bonesana, markies van, Italiaans rechtsgeleerde en econoom, *15.3.1738 Milaan, ♱28.11.1794 Milaan. In 1768 werd Beccaria hoogleraar economie te Milaan.
Als econoom was hij een van de eersten die de functies van het kapitaal en de arbeidsverdeling analyseerden. Zijn wereldwijde vermaardheid dankt Beccaria aan zijn in 1764 anoniem verschenen werk over het strafrecht van zijn tijd, Dei delitti e delle pene.Dit werk, dat onder invloed staat van de denkbeelden van de Verlichting, m.n. van Montesquieu, had direct een groot succes (in 22 talen vertaald). Beccaria richtte een felle aanval tegen de geheime procedure in het strafrecht, tegen het gebruik van de pijnbank, tegen de doodstraf, tegen de klassenstrijd en tegen het opleggen van arbitraire straffen. Hij verzette zich tevens tegen de afschrikkingstheorie als rechtvaardigingsgrond voor de strafoplegging en zocht deze in de vrijwillige overeenkomst tot staatsvorming die door de mensen gesloten was met het doel veiliger te kunnen leven. De staat ontleent daaraan het recht tot straffen volgens een vaste maatstaf, bepaald door de schade door het delict aan de maatschappij toegebracht. Geen straf zou mogen worden opgelegd zonder een voorafgaande wettelijke strafbepaling; het wetboek van strafrecht zou een dubbel doel moeten dienen: zowel bescherming van de delinquent tegen machtswillekeur als van de samenleving tegen misdadigheid.
De eerste Ned. vertaling (1768), naar de derde druk met voorwoord door Voltaire, heeft grote invloed uitgeoefend op de ontwikkeling van het Ned. strafrecht. In de 19e eeuw heeft men Beccaria gezien als de grondlegger van de zgn. klassieke richting in het strafrecht. Werken: Del disordine dei rimedi delle monete netto stato di Milano (1762), Elementi di economia politica (postuum 1809; in: Custodi’s Scrittori classici italiani di economia politica), Dei delitti e delle pene (1764; Ned. vert. Over de misdaad en de straffen, met inl., door J.M.Michiels, 1971). Uitgave: S. Romagnoli, Opere (1958).
LITT. Atti del convegno internazionale su Cesare Beccaria (1966).
