stollingsgesteente arm aan kiezel, SiO2 (45-52%) ten opzichte van zure gesteenten (<65%). Kwarts en orthoklaas ontbreken in de regel, donkere mineralen, zoals pyroxenen, amfibolen, biotiet en olivijn overheersen.
Naast deze komen voor plagioklaas en ook nefeliet, leukiet. Voorbeelden van basische stollingsgesteenten zijn basalt, diabaas en gabbro.
